Haldun Dormen: Türk Tiyatrosunun Öncüsü ve Sanatçısı
Haldun Dormen: Türk Tiyatrosunun Öncüsü ve Sanatçısı
Haldun Dormen, 1928 yılında Mersin'de doğmuş ve Türk tiyatrosuna önemli katkılarda bulunmuş bir sanatçıdır. Tiyatro eğitimini ABD'de almış, birçok tiyatroda oyunculuk ve yönetmenlik yapmıştır. Dormen, Türk sahnesinde pek çok sanatçının yetişmesine öncülük etmiştir.
Dormen, sahneye ilk defa Galatasaray Lisesi'nde çıkmış ve daha sonra çeşitli tiyatro projelerinde yer almıştır. 1957 yılında kurduğu Dormen Tiyatrosu, Türk tiyatrosunun önemli bir parçası haline gelmiştir.
Erken Yaşamı ve Eğitim Süreci
Haldun Dormen, Mersin'de doğmuş ve ailesiyle birlikte İstanbul'a yerleşmiştir. Eğitim hayatına Galatasaray Lisesi'nde başlamış, ardından Robert Kolej'de lise öğrenimini tamamlamıştır. Tiyatro eğitimini Yale Üniversitesi'nde alarak yüksek lisans derecesiyle mezun olmuştur.
Amerika Birleşik Devletleri'nde iki yıl boyunca çeşitli tiyatrolarda oyunculuk ve yönetmenlik yapmıştır. Hollywood'da Pasadena Playhouse'da dört oyunda rol almıştır. İstanbul'a döndüğünde, Muhsin Ertuğrul'un yönetimindeki Küçük Sahne'de ilk kez Türk seyircisiyle buluşmuştur.
Dormen Tiyatrosu ve Önemli Eserleri
1957 yılında kurduğu Dormen Tiyatrosu, Türk tiyatrosunun en parlak dönemlerinden birine imza atmıştır. Bu dönemde Erol Günaydın, Altan Erbulak gibi birçok sanatçıyı sahneye kazandırmıştır. 1961 yılında Türkiye'deki ilk Batılı anlamdaki müzikal olan Sokak Kızı İrma'yı sahnelemiştir.
Dormen, 1962 yılında Beyoğlu'ndaki tarihi Ses Tiyatrosu'na geçerek on yıl boyunca burada çalışmalarını sürdürmüştür. Oynadığı oyunlar arasında Bit Yeniği ve Şahane Züğürtler gibi önemli eserler bulunmaktadır.
Sinema ve Televizyon Kariyeri
Dormen, sinema alanında da önemli projelere imza atmıştır. Bozuk Düzen ve Güzel Bir Gün İçin adlı iki film yönetmiştir. Bu filmler, Altın Portakal Film Festivali'nde yedi ödül kazanmıştır. Ancak gişede beklenen başarıyı elde edememiştir.
1972 yılında tiyatrosunu kapatmak zorunda kalmış, televizyon ve yazarlık kariyerine yönelmiştir. Unutulanlar ve Anılarla Söyleşi gibi programlarla televizyon dünyasında yer almıştır. Milliyet gazetesinde Çeşitlemeler adlı köşesiyle gazetecilik yapmıştır.
Ödülleri ve Son Dönem Çalışmaları
Dormen, yaşamı boyunca iki yüz ellinin üzerinde ödül kazanmıştır. 1997 yılında Yapı Kredi adına Afife ödüllerini başlatmış, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarında dersler vermiştir. Hacettepe Üniversitesi tarafından Onursal Bilim Doktoru unvanıyla ödüllendirilmiştir.
1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Devlet Sanatçısı unvanını almıştır. 1984 yılında ikinci Dormen Tiyatrosunu kurmuş ve Lüküs Hayat gibi önemli eserleri sahnelemiştir. 2002 yılında ekonomik nedenlerle tiyatrosunu kapatmış, ancak oyunculuk ve yönetmenlik kariyerine devam etmiştir.
